Surface Science of Zeolite

Yasuaki OKAMOTO

doi:10.1380/jsssj.12.596

ゼオライトの表面科学

岡本康昭

著者情報

ジャーナルフリー

1991 年 12 巻 10 号 p. 596-602

DOI https://doi.org/10.1380/jsssj.12.596

詳細

発行日: 1991/12/10 受付日: 1991/05/31 J-STAGE公開日: 2009/08/07 受理日: 1991/05/31 早期公開日: - 改訂日: -
訂正情報
訂正日: 2009/08/07 訂正理由: - 訂正箇所: 引用文献情報訂正内容: Wrong : 3) W. O. Haag and N. Y. Cheng : “Catalyst Design--Progress and Perspectives ”; (Wiley, New York, 1987) p. 163.
4) J. A. Rabo and G. J. Gajda : Catal. Rev.-Sci.Eng. 31, 385 (1989-1990).
5) P. A. Jacobs : Catal. Rev. -Sci. Eng. 24, 415 (1982).
6) W. J. Mortier and R. A. Schoonheydt : Prog, Solid St. Chem. 16, 1 (1985).
7) P. Gallezot : Catal. Rev. -Sci. Eng. 20, 121 (1979).
8) I. E. Maxwell : Adv. Catal. 31, 1 (1982).
9) J. Tempere, D. Delafosse and J. P. Contour: Chem. Phys. Lett. 33, 95 (1975). idem., ACS Symp. Ser. 40, 76 (1977).
10) E. G. Derouane, S. Detremmerie, Z. Gabelica and N. Blom : Appl. Catal. 1, 201 (1981). E. G. Derouane, J. P. Gilson, Z. Gabelica, C. Mousty-Desbuquoit and J. Verbist : J. Catal. 71, 447 (1981).
11) A. Auroux, H. Dexpert, C. Leclcrq and J. Vedrine : Appl. Catal. 6, 95 (1983).
12) T. Gross, U. Lohse, G. Engelhardt, K. Richter and V. Patzelova : Zeolites, 4, 25 (1984).
13) V. Andera, L. Kubelkova, J. Novakova, B. Wichterlova and S. Bednarova : Zeolites, 5, 67 (1985).
14) J. Z. Shyu, E. T. Skopinski, J. G. Goodwin and A. Sayari : Appl. Surf. Sci. 21, 297 (1985).
15) S. J. Kulkarni, S. Badrinarayan and S. B. Kulkarni : J. Catal. 75, 423 (1982).
16) S. Nakata, K. Nagaoka, S. Asaoka and H. Takahashi : Anal. Sci. 2, 95 (1986).
17) Y. Okamoto, M. Ogawa, A. Maezawa and T. Imanaka : J. Catal. 112, 427 (1988).
18) S. L. Suib, G. D. Stucky and R. J. Blatter : J. Ca to 1. 65. 174 (1980).
19) S. L. Suib, G. D. Stucky and R. J. Blatter : J. Catal. 65, 179 (1980).
20) S. L. Suib, D. F. Coughlin, F. A. Otter and L. F. Conopask : J. Catal. 84, 410 (1983).
21) J. Dwyer, F. R. Fitch, G. Qin and J. C. Vickerman : J. Phvs. Chem. 86, 4574 (1982).
23) T. L. Barr and M. Linska : J. Am. Chem. Soc. 108, 3178 (1986). T. L. Barr : Appl. Surf. Sci. 1 15. 1 (1983.
24) S. Namba, A. Inaoka and T. Yashima : Zeolites,6, 107 (1986).
25) J. Take, H. Yoshioka and M. Misono : “Proc. 9 th Intern. Congr. Catal.”; Vol. 2 (1988) p. 372.
26) M.D.Baker,G.A.OzinandJ.Godber:Catal.Rev.-Sci.Eng.27,591(1985).
27) Kh. M. Minachev, G. V. Antoshin, E. S. Shpiro and Yu. A. Yurifov : “Proc. 6 th Intern. Congr. Catal.”; (1976) p. 621.
28) R. D. Shannon, J. C. Vedrine, C. Naccache and F. Lefebvre : J. Catal. 88, 431 (1984).
29) B. A. Sexton, H. E. Hughes and D. M. Bibby : J. Catal. 109, 126 (1988).
30) D. R. Corbin, M. Keane, L. Abrams, R. D. Farlee, P. E. Bierstedt and T. Bein : J. Catal. 124, 268 (1990).
33) T. L. Barr, L. M. Chen, M. Mohsenian and M.L. Linska : J. Am. Chem. Soc. 110, 7962 (1988).
34) R. L. Patton, E. M. Flanigen, L. G. Dowell and D. E. Passoja : ACS Symp. Ser. 40, 64 (1977).
36) C. D. Wagner, H. A. Six, W. T. Jansen and J. A. Taylor : Appl. Surf. Sci. 9, 203 (1981).
37) W. J. Mortier : J. Catal. 55, 138 (1978).
39) D. H. Dompas, W. J. Mortier, O. C. H. Kenter, M. J. G. Janssen and J. P. Verduijn : J. Catal. 129, 19 (1991).
40) Y. Okamoto, A. Maezawa, H. Kane and T. Imanaka : “Proc. 9 th Intern. Congr. Catal.” Vol. 1 (1988) p. 11. A. Maezawa, H. Kane, Y.Okamoto and T. Imanaka : Chem. Lett. 241 (1988).
41) S. Özkar, G. A. Ozin, K. Moller and T. Bein J. Am. Chem. Soc. 112, 9575 (1990).
42) Y. Okamoto, T. Imanaka, K. Asakura and Y. Iwasawa : J. Phys. Chem. 95, 3700 (1991).
43) T. Yashima, K. Sato, T. Hayasaka and N. Hara : J. Catal. 26, 303 (1972).
44) H. Itoh, T. Hattori, K. Suzuki, A. Miyamoto and Y. Murakami : J. Catal. 72, 170 (1981).
45) H. Itoh, A. Miyamoto and Y. Murakami : J. Catal. 64, 284 (1980).
48) S. Sankararanan, K. B. Yoon, T. Yabe and J.K. Kochi : J. Am. Chem. Soc. 113, 1419 (1991).
49) C. Defosse and P. Canesson : React. Kinet.Catal. Lett. 3, 161 (1975).
50) C. Defosse, B. Delmon and P. Canesson : AC Symp. Ser. 40, 86 (1977). C. Defosse, F Canesson and B. Delmon : J. Phys. Chem. 80 1028 (1976).
51) R. Borado, A. Sayari, A. Adnot and S. Kaliaguine : J. Phys. Chem. 94, 5989 (1990).R. B. Borado, A. Adnot and S. Kaliaguine : J.Catal. 126, 26 (1990).
52) G. D. Stuky and J. E. MacDougell : Science,247, 669 (1990).
53) E. Montovani, N. Palladino and A, Zanobi : J. Molec. Catal. 3, 285 (1977/78). G. Gelin, Y. Ben Taarit and N. Naccache : Stud. Surf. Sci. Catal. 15, 898 (1980).
54) G. A. Ozin and C. Gil : Chem. Rev. 89, 1749 (1989).
56) L. L. Sheu, H. Knözinger and W. M. H.Sachtler : J. Am. Chem. Soc. 111, 8125 (1989),
59) D. R. Rolinson : Chem. Rev. 90, 867 (1990).

Right : 3) W. O. Haag and N. Y. Cheng : “Catalyst Design--Progress and Perspectives ”; (Wiley, New York, 1987) p. 163.
4) J. A. Rabo and G. J. Gajda : Catal. Rev.-Sci.Eng. 31, 385 (1989-1990).
5) P. A. Jacobs : Catal. Rev. -Sci. Eng. 24, 415 (1982).
6) W. J. Mortier and R. A. Schoonheydt : Prog, Solid St. Chem. 16, 1 (1985).
7) P. Gallezot : Catal. Rev. -Sci. Eng. 20, 121 (1979).
8) I. E. Maxwell : Adv. Catal. 31, 1 (1982).
9) J. Tempere, D. Delafosse and J. P. Contour: Chem. Phys. Lett. 33, 95 (1975). idem., ACS Symp. Ser. 40, 76 (1977).
10) E. G. Derouane, S. Detremmerie, Z. Gabelica and N. Blom : Appl. Catal. 1, 201 (1981). E. G. Derouane, J. P. Gilson, Z. Gabelica, C. Mousty-Desbuquoit and J. Verbist : J. Catal. 71, 447 (1981).
11) A. Auroux, H. Dexpert, C. Leclcrq and J. Vedrine : Appl. Catal. 6, 95 (1983).
12) T. Gross, U. Lohse, G. Engelhardt, K. Richter and V. Patzelova : Zeolites, 4, 25 (1984).
13) V. Andera, L. Kubelkova, J. Novakova, B. Wichterlova and S. Bednarova : Zeolites, 5, 67 (1985).
14) J. Z. Shyu, E. T. Skopinski, J. G. Goodwin and A. Sayari : Appl. Surf. Sci. 21, 297 (1985).
15) S. J. Kulkarni, S. Badrinarayan and S. B. Kulkarni : J. Catal. 75, 423 (1982).
16) S. Nakata, K. Nagaoka, S. Asaoka and H. Takahashi : Anal. Sci. 2, 95 (1986).
17) Y. Okamoto, M. Ogawa, A. Maezawa and T. Imanaka : J. Catal. 112, 427 (1988).
18) S. L. Suib, G. D. Stucky and R. J. Blatter : J. Ca to 1. 65. 174 (1980).
19) S. L. Suib, G. D. Stucky and R. J. Blatter : J. Catal. 65, 179 (1980).
20) S. L. Suib, D. F. Coughlin, F. A. Otter and L. F. Conopask : J. Catal. 84, 410 (1983).
21) J. Dwyer, F. R. Fitch, G. Qin and J. C. Vickerman : J. Phvs. Chem. 86, 4574 (1982).
23) T. L. Barr and M. Linska : J. Am. Chem. Soc. 108, 3178 (1986). T. L. Barr : Appl. Surf. Sci. 1 15. 1 (1983.
24) S. Namba, A. Inaoka and T. Yashima : Zeolites,6, 107 (1986).
25) J. Take, H. Yoshioka and M. Misono : “Proc. 9 th Intern. Congr. Catal.”; Vol. 2 (1988) p. 372.
26) M.D.Baker,G.A.OzinandJ.Godber:Catal.Rev.-Sci.Eng.27,591(1985).
27) Kh. M. Minachev, G. V. Antoshin, E. S. Shpiro and Yu. A. Yurifov : “Proc. 6 th Intern. Congr. Catal.”; (1976) p. 621.
28) R. D. Shannon, J. C. Vedrine, C. Naccache and F. Lefebvre : J. Catal. 88, 431 (1984).
29) B. A. Sexton, H. E. Hughes and D. M. Bibby : J. Catal. 109, 126 (1988).
30) D. R. Corbin, M. Keane, L. Abrams, R. D. Farlee, P. E. Bierstedt and T. Bein : J. Catal. 124, 268 (1990).
33) T. L. Barr, L. M. Chen, M. Mohsenian and M.L. Linska : J. Am. Chem. Soc. 110, 7962 (1988).
34) R. L. Patton, E. M. Flanigen, L. G. Dowell and D. E. Passoja : ACS Symp. Ser. 40, 64 (1977).
36) C. D. Wagner, H. A. Six, W. T. Jansen and J. A. Taylor : Appl. Surf. Sci. 9, 203 (1981).
37) W. J. Mortier : J. Catal. 55, 138 (1978).
39) D. H. Dompas, W. J. Mortier, O. C. H. Kenter, M. J. G. Janssen and J. P. Verduijn : J. Catal. 129, 19 (1991).
40) Y. Okamoto, A. Maezawa, H. Kane and T. Imanaka : “Proc. 9 th Intern. Congr. Catal.” Vol. 1 (1988) p. 11. A. Maezawa, H. Kane, Y.Okamoto and T. Imanaka : Chem. Lett. 241 (1988).
41) S. Özkar, G. A. Ozin, K. Moller and T. Bein J. Am. Chem. Soc. 112, 9575 (1990).
42) Y. Okamoto, T. Imanaka, K. Asakura and Y. Iwasawa : J. Phys. Chem. 95, 3700 (1991).
43) T. Yashima, K. Sato, T. Hayasaka and N. Hara : J. Catal. 26, 303 (1972).
44) H. Itoh, T. Hattori, K. Suzuki, A. Miyamoto and Y. Murakami : J. Catal. 72, 170 (1981).
45) H. Itoh, A. Miyamoto and Y. Murakami : J. Catal. 64, 284 (1980).
48) S. Sankararanan, K. B. Yoon, T. Yabe and J.K. Kochi : J. Am. Chem. Soc. 113, 1419 (1991).
49) C. Defosse and P. Canesson : React. Kinet.Catal. Lett. 3, 161 (1975).
50) C. Defosse, B. Delmon and P. Canesson : AC Symp. Ser. 40, 86 (1977). C. Defosse, F Canesson and B. Delmon : J. Phys. Chem. 80 1028 (1976).
51) R. Borado, A. Sayari, A. Adnot and S. Kaliaguine : J. Phys. Chem. 94, 5989 (1990).R. B. Borado, A. Adnot and S. Kaliaguine : J.Catal. 126, 26 (1990).
52) G. D. Stuky and J. E. MacDougell : Science,247, 669 (1990).
53) E. Montovani, N. Palladino and A, Zanobi : J. Molec. Catal. 3, 285 (1977/78). G. Gelin, Y. Ben Taarit and N. Naccache : Stud. Surf. Sci. Catal. 15, 898 (1980).
54) G. A. Ozin and C. Gil : Chem. Rev. 89, 1749 (1989).
56) L. L. Sheu, H. Knözinger and W. M. H.Sachtler : J. Am. Chem. Soc. 111, 8125 (1989),
59) D. R. Rolinson : Chem. Rev. 90, 867 (1990).

抄録

各種の表面分光法により得られる知見を中心にゼオライト表面の物理的,化学的特性を概説した。外表面の組成とバルク組成の比較,イオン交換や脱アルミニウム処理による外表面組成変化,外表面修飾による触媒選択性,細孔入口径制御時の修飾剤分布の重要性について述べた。反応,吸着場であるゼオライト細孔表面の電子状態をXPSの結合エネルギーの組成,カチオン依存性から検討した結果を紹介し,電気陰性度平均化原理より得られる電荷密度との比較を行った。両者はよい対応関係にあり,共にA1量の増大,カチオンの電気陰性度の減少とともに格子酸素の塩基性が増大することを示している。ゼオライトの電子状態と塩基触媒作用,静電場,塩基の吸着による酸点のキャラクタリゼーションに関してもふれた。

責任著者(Corresponding author)

訂正情報

J-STAGEへの登録はこちら（無料）